Louis Braille

1812: het ongeval 

Louis Braille werd geboren op 4 januari 1809 in Coupvray, een klein dorpje op 40 km van Parijs.

Het geboortehuis van Louis Braille in Coupvray
Het geboortehuis van Louis Braille in Coupvray

Zijn vader, Simon-René, was zadelmaker: hij maakte tuigen, beugels en riemen voor paarden.

De werkplaats van Simon-René Braille in Coupvray

Op driejarige leeftijd sloop de kleine Louis de werkplaats van zijn vader binnen, speelde er met het gereedschap en verloor zo een oog. Het andere oog raakte geïnfecteerd en Louis werd volledig blind.

Tekening van het kind dat gereedschap pakt

De opleiding van Louis Braille

Niettegenstaande zijn zware handicap hielden Louis' ouders eraan hem een degelijke opvoeding te geven. Hij ging dus naar de lagere dorpsschool. Dankzij zijn uitstekend geheugen slaagde hij erin zijn lessen te onthouden. Zijn vader had hem het alfabet geleerd met behulp van nagels die hij in een houten plank klopte. Louis was tien jaar oud toen zijn ouders hem inschreven in het Koninklijk Instituut voor Jonge Blinden in Parijs.

1819: op de banken van het Koninklijk Instituut voor Jonge Blinden

Louis Braille startte aan het Koninklijk Instituut en al heel snel onderscheidde hij zich door zijn uitstekende resultaten. Op 19-jarige leeftijd maakte hij zelfs deel uit van het onderwijzend personeel. Daarnaast blonk hij uit als musicus en was hij als organist verbonden aan verscheidene parochies in Parijs.

De blinde leerlingen leerden lezen en schrijven met behulp van romeinse letters in reliëf. In de praktijk was deze door Valentin Haüy ontworpen methode weinig doeltreffend. De romeinse letters waren immers moeilijk op de tast te herkennen. Het lezen verliep dus ontzettend traag, zelfs voor een talentvolle leerling zoals Braille.

Letters, zetplank en letterkast zoals ze door Valentin Haüy werden gebruikt om jonge blinden te leren lezen.

Illustratie -  Letters, zetplank en letterkast...

Twee modellen schrijfplanken ontworpen door Valentin Haüy, met in het midden een uitgeholde plank om de vorm van de letters aan te leren.

Illustratie - Twee modellen schrijfplanken

1821: Charles Barbier, de voorloper

In 1821 testten Louis Braille en zijn medeleerlingen een zogenoemde "sonografiecode" uit. Deze methode gaf klanken weer door middel van 12 reliëfpunten en werd uitgevonden door kapitein Charles Barbier (1767-1841), een gepensioneerde officier.

Louis en zijn makkers kregen speciale prikborden en een prikpen die door kapitein Barbier werden ontworpen om met punten te leren schrijven. Het was meteen een succes: de punten waren veel makkelijker te lezen en te schrijven dan de reliëfletters.

Maar er waren ook nadelen: het schrift van Barbier was fonetisch en volgde dus niet de spellingsregels. Bovendien liet de sonografie niet toe om leestekens, getallen, rekenkundige symbolen en muzieknoten neer te schrijven. Tot slot konden de letters tot twaalf punten tellen, waardoor ze te hoog waren om onmiddellijk met de vinger gelezen te worden.

Sonografie Barbier
Sonografie Barbier

1829: het ontstaan van het brailleschrift

In zijn vrije tijd probeerde de jonge Braille het systeem van Barbier te perfectioneren om beter tegemoet te komen aan de noden van blinde personen.

In 1825 stelde hij aan de directeur van het Instituut de eerste versie van zijn systeem voor. Twee jaar later trachtte men een eerste geschreven document, namelijk "La grammaire des grammaires" (De grammatica der grammatica's) om te zetten. Het resultaat was bevredigend en in 1829 verscheen het eerste verslag over de methode van Louis Braille: "Procédé pour écrire les paroles, la musique et le plain-chant au moyen de points, à l'usage des aveugles et disposé pour eux" (Methode voor het schrijven van woorden, muziek en gezongen liederen door middel van punten, voor het gebruik door blinden en voor hen samengesteld). Met dit verslag was het brailleschrift geboren.

In 1837 legde een tweede uitgave van de Methode de definitieve versie van het alfabet vast. 

Het brailleschrift

De leessnelheid werd er, in vergelijking met het "Barbierschrift", gevoelig door verbeterd. Bovendien kon men met de brailletekens het alfabet, de leestekens, de getallen, de wiskundige symbolen en de muzieknoten volledig omzetten.

1837: Het Koninklijk Instituut voor Jonge Blinden gaf het eerste boek in braille uit: een handboek van de Franse geschiedenis met als titel "Précis de l'histoire de France divisée en siècles".

Het Brailleschrift (huidige versie)
Het Brailleschrift (huidige versie)
Brailleschrijfbord met prikpen, klaar voor gebruik
Brailleschrijfbord met prikpen, klaar voor gebruik
Brailledrukpers
Brailledrukpers

1852: de dood van Louis Braille

Louis Braille had een zwakke gezondheid: vanaf 1835 kreeg hij last van de eerste aanvallen van tuberculose. In 1840 gaf hij enkel nog muziekles maar op 6 januari 1852 leidde de ziekte, terwijl hij omringd was door zijn vrienden en broer, tot zijn dood. Zijn stoffelijk overschot werd eerst begraven op het kerkhof van Coupvray. Een eeuw later werd het overgebracht naar het Pantheon.

Portret van Louis Braille
Medaillonportret van Louis Braille door Lucienne Filipi

Dit vind je misschien ook interessant…

Terug naar boven