Kinderen en schermgebruik: vermijd de valkuilen

Dankzij toegankelijkheidsoplossingen zijn tablets en smartphones vandaag perfect te gebruiken voor mensen met een visuele handicap, ook voor kinderen. Maar tegen welke prijs? Christine Roisin, criminologe bij het Kinderrechtencommissariaat, licht toe.

Welke gevaren loopt een kind dat te veel tijd voor een scherm doorbrengt?

Digitale technologie is een krachtige katalysator. In een verklaring die we in 2024, samen met de Kinderrechteneenheid van de Universiteit van Namen opstelden, wijzen we op het toegenomen risico op online geweld, vooral seksueel cybergeweld. Een ander gevaar is de schending van de privacy. Ook kinderen zijn het doelwit van gegevensverzameling op grote schaal, bijvoorbeeld door het invullen van formulieren of wanneer ouders beelden van hen online zetten. Het is belangrijk om zo weinig mogelijk informatie of foto’s van kinderen te delen. Gezichten wazig maken biedt weinig bescherming, aangezien AI deze beelden makkelijk opnieuw kan scherpstellen. AI maakt het zelfs mogelijk om pornografische video’s te creëren met enkel een gezicht uit een foto. Vergeet ten slotte ook niet de impact op de mentale gezondheid en het verslavingsrisico van schermgebruik bij een brein dat nog volop in ontwikkeling is.

Welke tips kunnen we ouders geven?

De beste bescherming geef je niet door te verbieden. Het is wel essentieel om zowel kinderen als ouders bewust te maken van de uitdagingen van de digitale wereld. Moedig kinderen aan om nieuwsgierig én kritisch te zijn over wat ze online zien. Stimuleer hen om kritische vragen te stellen en na te denken voor ze iets delen of een opmerking posten. Leer hen hoe ze hun privacy kunnen beschermen en begeleid hen in het correct instellen van hun privacy-instellingen. Maak hen bewust van alle digitale vormen van geweld: als een kind op sociale media iets tegenkomt dat het ongemakkelijk maakt of choqueert, dan moet het weten dat het dit mag blokkeren, melden én erover praten met een volwassene die het vertrouwt. Moedig kinderen aan om vriendelijkheid te verkiezen boven populariteit op sociale media. Heeft je kind nog geen leeftijd om een smartphone te hebben? Leg dan op een begrijpelijke manier uit waarom het beter is om te wachten, en bespreek de risico’s.

En voor ouders van blinde of slechtziende kinderen?

De digitale wereld is niet ontworpen voor kinderen, en al helemaal niet voor kinderen met een handicap. Daardoor is het risico op digitale uitsluiting groter voor deze groep. Vandaag is 1 op 3 internetgebruikers jonger dan 18 jaar — de meest verbonden generatie ooit. Maar we vergeten al te snel dat deze digitale wereld hun fundamentele noden vaak niet respecteert, zeker niet op het vlak van bescherming. Kinderrechten gelden ook online, waaronder het recht op non-discriminatie. Elk kind heeft het recht om toegankelijke websites en apps te eisen, en om zelfstandig en veilig online te kunnen zijn, zonder dat hun welzijn in gevaar komt. Als dat niet het geval is, dan moedigen we hen aan dat te melden.