Ivo, een slechtziende ondernemer

Sommige mensen kennen hem als fietsenmaker, anderen als muzikant, activist of tandempartner. Met zijn onuitputtelijke ondernemingsdrang geeft een van onze leden Ivo Raepsaet (46) een kritische kijk op de realiteit van slechtziend zijn. 

Op de eerste lentedag van het jaar verzamelt de Actiegroep Recht op Ondersteuning op het Martelaarsplein in Brussel. Verkleed als Jozef, Maria en de drie koningen wensen personen met een handicap de Vlaamse Regering een vrolijk kerstfeest. “Kerstliedjes zingen op de eerste lentedag? Even absurd als jarenlang op de wachtlijst staan”, zegt de woordvoerder van de actiegroep. Een van de drie koningen is Ivo, die sinds kort ook op de wachtlijst staat voor een Persoonlijk Assistentiebudget. Na de actie vertelt hij hoe het is om als slechtziende met fibromyalgieklachten te ondernemen.

Fietsplezier Delen

Drie jaar geleden bouwde Ivo zijn garage om tot een fietsatelier en noemde zijn onderneming “Velosivo”. Terwijl hij zijn passie uitbouwde tot zijn beroep, nam zijn gezichtsvermogen geleidelijk af. “Vroeger noteerde ik alles, maar nu kan ik mijn eigen notities niet meer lezen. Ongeveer een half jaar geleden kwam ik samen met mijn begeleiding tot het besluit dat lezen niet meer ging. Dat was het kantelmoment: vanaf toen werd alles digitaal.” Hoewel die verandering extra uitdagingen met zich meebracht, bleef zijn onderneming verder groeien.

Van waar komt je passie voor fietsen?

“Eerst van het zelf fietsen. Mijn tandem stond al een tijd lang stof te vergaren, tot een kameraad me meenam op een fietstochtje. Op dat moment worstelde ik zowel met mijn fysieke, mentale als sociale welzijn. Ik ontdekte dat mijn tandem die leegte kon opvullen.”

Hoe kwam je tandemproject tot stand?

“Door mijn handicap kan ik niet alleen fietsen, dus zocht ik naar piloten. Ik wilde mijn passie delen met mensen in gelijkaardige situaties, dus begon ik met het project Fietsplezier Delen. Vrijwilligers stellen zich via mijn website kandidaat, zodat blinden en slechtzienden online tandempiloten kunnen vinden.”

Link naar het project: https://www.fietsplezierdelen.be

Denk je dat er verschillen zijn met ziende fietsenmakers?

“Natuurlijk. Ik doe er veel langer over. Na drie jaar zit ik aan mijn 319de herstelling. In verhouding met wat de commerciële wereld moet draaien, stelt dat niets voor. Ik ben gestart omdat ik graag fietsen maak, maar heb weinig financiële groeikansen. Ik voelde al vanaf het begin dat het systeem nog niet klaar is voor personen met een handicap die willen ondernemen.” 

Politieke ambities

Ook op politiek vlak brengt Ivo zijn ondernemersziel naar buiten. Zo zette hij stappen om een eigen federale partij op te richten. “Ik kreeg het gevoel dat er in de politiek geen plaats is voor mensen als ik, dus wilde ik mijn thema federaal aankaarten.” Omdat hij niet genoeg kandidaten had, is de partij nooit tot stand gekomen. Nu zien we zijn gezicht verschijnen op de verschillende initiatieven van de Actiegroep Recht op Ondersteuning.

Waarom heb je je aangesloten bij de actiegroep?

“Voor mij is het thema werk heel belangrijk. Ik sta bijvoorbeeld in contact met de mensenrechtenorganisatie GRIP, die ondersteuning biedt bij de tewerkstelling van mensen met een handicap. We worden vaak in een hoekje geduwd en bestempeld als invalide, terwijl we juist graag willen werken. Werkgevers zien ons eerder als hulpbehoevenden dan als initiatiefnemers. Ik vind dat elke stap naar werken volledige erkenning zou moeten krijgen.”

Heb je het gevoel dat die erkenning er niet echt is?

“Nee. Als personen met een handicap willen werken, moeten ze hun werkgever kunnen overtuigen van randvoorwaarden. We vallen uit de boot, ook al zijn we bijzonder gedreven. Als groep zouden we de inspiratiebron van de maatschappij kunnen zijn, maar we krijgen er de kans niet toe. Ik voel dat ik meer kan dan wat er me wordt opgelegd, en ik ben niet de enige.”

Ben je daarom zelf een onderneming gestart?

“Het voelt alsof ik geen andere keuze had dan zelfstandig te worden, omdat ik alleen zo mijn eigen voorwaarden kan stellen. Ik voel me een gedwongen zelfstandige. Niet omdat iemand mij pusht, maar omdat zelfstandigheid de enige manier is om mijn doel te bereiken.”

Hoe zou je ondersteuning voor personen met een handicap anders willen zien?

“Er zou zowel financiële als praktische hulp moeten zijn voor iedereen met een handicap, zodat we allemaal als kleine ondernemers ondersteund kunnen worden. Zelfs als ondernemerschap niet je grootste ambitie is, vind ik dat die optie helemaal open moet liggen.” Wanneer Ivo niet in zijn garage aan een fiets sleutelt, werkt hij aan muzikale projecten. Cello, klarinet, of handpan, geen muzikale uitdaging is hem te veel. Al hebben fibromyalgieklachten hem vaak in de weg gestaan. “Ik moest het lichtste accordeonnetje hebben om ook maar iets van muziek te kunnen spelen.”

Je hebt die muziek opnieuw opgepikt in een cursus creatieve therapie.

“Ik speel nu meer muziek dan ooit. Ik ga door een soort van midlifecrisis, waarbij ik dingen in vraag ga stellen. Je moet jezelf het geluk en plezier gunnen om dingen te blijven ontdekken. Als je het niet probeert, dan weet je ook nooit of het iets voor jou is of niet. Dat is waar ondernemerschap om draait.”

Artikel door gastschrijver Kaat Heylen, student journalistiek aan de VUB.